دوره تحصیلات تکمیلی ، دوره کارشناسی ارشد است که به طور معمول 2 سال تحصیل تمام وقت بعد از مقطع کارشناسی میباشد و بعد از آن دوره دکترا است که حدود 4 – 6 سال طول می کشد. مقاطع فوق دکتری یا فوق تخصص پزشکی هم جزو تحصیلات تکمیلی به حساب می آید.
اصطلاح تحصیلات عالی را نباید با تحصیلات تکمیلی اشتباه بگیرید. تحصیلات عالی به تمام مقاطع تحصیلی دانشگاهی بعد از دیپلم گفته می شود ، یعنی کاردانی ، کارشناسی و مقاطع بعد از آن.
دوره تحصیلات تکمیلی ماهیتی کاملا متفاوت از کارشناسی دارد.
دوره کاردانی و کارشناسی با دوره تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد ، دکتری و فوق دکتری اختلافات خاصی با هم دارند.
مهم ترین تفاوت بین تحصیلات تکمیلی و مقاطع پایین تر در نوع علوم آموخته شده است.
علوم در دوره کاردانی و کارشناسی به صورت سطحی تر و در وسعت بیشتر به دانشجویان آموخته می شود ولی در تحصیلات تکمیلی دامنه علوم کمتر شده و به صورت عمقی آموزش داده می شوند.
علومی که در دوره کاردانی و کارشناسی آموزش داده می شوند کاربردی تر هستند تا فارغ التحصیلان بتواند از آنها در مشاغل مختلف بهره بگیرند ولی در تحصیلات تکمیلی علوم حالت تئوری دارند و دانشجو باید با انجام تحقیق و آزمایش به تولید و توسعه دانش بپردازد.
تعداد دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا کمتر از کارشناسی است.
دانشجویان تحصیلات تکمیلی تعداد واحد های کمتری نسبت به مقاطع پایین تر می گذرانند.
در کشورهای توسعه یافته معمولا افرادی که قصد پژوهشی و آموزشی دارند وارد دوره های تحصیلات تکمیلی می شوند و برای کارهای اجرایی داشتن حداکثر مدرک کارشناسی کفایت میکند ولی در ایران دانشجویان به دلیل مدرک گرایی و برای این که فرد با کمالاتی در جامعه باشند و به تصور این که با مدرک بالاتر می توانند مشاغل و جایگاه بهتری کسب کنند وارد دوره تحصیلات تکمیلی می شوند.
از سوی دیگر علومی که در دانشگاه های ایران آموزش داده می شود کاربردی نییستند و فارغ التحصیلان برای ورود به بازار کار نیاز به آموزش های کاربردی خارج از دانشگاه دارند و همین مسئله باعث می شودک مدیران به دنبال جذب افراد با تجربه و با سابقه کاری باشند تا افرادی که تحصیلات بالاتر دارند.
دانشجویان در هر مقطع تحصیلی به خصوص در تحصیلات تکمیلی باید در کنار افزایش دانش و بالا بردن مدرک خود مشغول کارورزی در جایی مرتبط با رشته خود شوند و کار نرم افزارهای لازم برای کار خودشان را بیاموزند. بدست آوردن تجربه کاری و افزایش مهارت های کاربردی در زمان تحصیلات میتواند به یافتن شغلی بهتر به شما کمک کند.
